Diagnoza osteoporozy

Nawet najbardziej staranna analiza stanu, w jakim znajduje się nasze ciało nie gwarantuje nam, że w porę rozpoznamy zmiany świadczące o stopniowym osłabieniu masy kostnej. Na szczęście lekarze znajdują się w zdecydowanie bardziej komfortowej sytuacji dysponując rozwiązaniami, które pozwalają na szybkie postawienie diagnozy.

Wszystkie badania, które pozwalają na diagnozowanie osteoporozy (zwłaszcza w jej wczesnych fazach) wiążą się z koniecznością zastosowania promieni rentgenowskich. Wielu osobom wydaje się zatem, że ich wykonywanie może okazać się znacznie bardziej niebezpieczne niż samo przeoczenie początków choroby. Pewnym utrudnieniem okazuje się i to, że nie są to badania najtańsze, pojawia się więc pytanie o to, czy pozbywanie się sporych pieniędzy po to, aby zapobiec rozwojowi osteoporozy ma w ogóle sens. Lekarze nie maja, co do tego wątpliwości, a do tego chętnie sugerują, które grupy pacjentów w szczególny sposób powinny mieć na uwadze to, w jakim stanie znajduje się ich tkanka kostna.

Badania powinny zainteresować przede wszystkim osoby, które obserwują u siebie skłonność do częstych i dość skomplikowanych złamań pojawiających się nawet wówczas, gdy organizm nie jest wcale narażany na szczególne obciążenia. Warto pomyśleć o nich jednak również, gdy przyjmuje się leki, o których wiadomo, że mogą przyczynić się do odwapnienia kości, przeszło się menopauzę relatywnie wcześnie, posiada się drobną budowę ciała albo niedowagę, a także, gdy przekroczyło się już pięćdziesiąty piąty rok życia. O badaniach powinny myśleć przy tym nie tylko kobiety, osteoporoza wcale nie omija bowiem panów.

Densytometria

Densytometria to metoda badania gęstości kości, którą już od dłuższego czasu uważa się za wyjątkowo skuteczną wówczas, gdy zależy nam na rozpoznaniu osteoporozy nawet w jej początkowym stadium. O dużym znaczeniu tej metody przesądza przede wszystkim jej dokładność, densytometria pozwala bowiem na zaobserwowanie nawet kilkuprocentowych zmian w masie kostnej, przez co jest zdecydowanie bardziej dokładna niż typowe badanie rentgenowskiego.

Pacjenci, którzy słyszą o wspomnianej metodzie często stawiają pytanie o stopień jej bezpieczeństwa, nie da się bowiem ukryć, że densytometria wykorzystuje promienie rentgenowskie. Rzeczywiście, gdyby nie lampy rentgenowskie, nie można byłoby mówić o wyjątkowo dużej skuteczności tej metody, promieniowanie jest jednak zdecydowanie mniejsze niż wówczas, gdy w grę wchodzi tradycyjne badanie. Densytometria to zresztą nadanie, które trwa zaledwie kilka minut, a do tego jest bezbolesne, stąd też jakiekolwiek obawy nie znajdują w jego wypadku uzasadnienia. Coraz częściej mówi się zresztą, że densytometria to badanie, które osoby po trzydziestym piątym roku życia powinny wykonywać raz w roku, aby przeciwdziałać osteoporozie nawet wówczas, gdy jej rozwój nie stanowi jeszcze poważnego zagrożenia dla ich zdrowia.

Badanie rentgenowskie

Densytometria to stosunkowo nowa metoda pozwalająca na ocenę stanu zagrożenia osteoporozą, do niedawna więc za najbardziej skuteczne uznawano w takiej sytuacji typowe badanie rentgenowskie. Niestety, jego wyniki pozwalały jedynie na wykrycie osteoporozy w jej zaawansowanym stadium podczas gdy początkowe fazy choroby były nieomal niezauważalne. W efekcie nie było również mowy o podejmowaniu środków zaradczych, które hamowałyby rozwój osteoporozy w jej pierwszych okresach, a lekarz mógł potwierdzić swoje podejrzenia jedynie wówczas, gdy już niemal wszystkie sygnały wysyłane przez organizm chorego sugerowały pojawienie się osteoporozy.

Ultrasonografia

Ultrasonografia to metoda dzięki której fale ultradźwiękowe wykorzystywane są do tego, aby możliwe było stworzenie obrazu poszczególnych narządów. Atutem badania ultrasonograficznego jest przede wszystkim to, że jest ono stosunkowo łatwo dostępne, dzięki czemu tracący zdrowie pacjent nie musi czekać zbyt długo na jego wykonanie. Do tego ultrasonografia nie jest droga, a jej wykonanie nie odbija się negatywnie na zdrowiu chorego, może być więc wykonywana nawet w przypadku starszych pacjentów. Nie jest to jednak metoda, którą można uznać za kluczową w diagnostyce osteoporozy. Przeciwnie, stosowana zazwyczaj do oceny stanu tkanek miękkich pozwala na jej identyfikację przede wszystkim wówczas, gdy osteoporoza znajduje się już w zaawansowanym stadium.

Ilościowa tomografia komputerowa

Metoda ta okazuje się wyjątkowo skuteczna wówczas, gdy chcemy określić, jakie kości są najbardziej zagrożone osteoporozą. Umożliwia ona precyzyjne zbadanie określonego odcinka i pozwala na odpowiedź na pytanie o to, jak wiele wapnia znajduje się w tkance kostnej, można więc odpowiedzieć dzięki niej i na pytanie o to, czy osteoporoza rozwija się pomimo wysiłku lekarza i jego pacjenta, czy też raczej chorobę udaje się zahamować. Ilościowa tomografia komputerowa jest jeszcze dokładniejsza niż densytometria, należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że poza zaletami ma również szereg wad. Najpoważniejsza związana jest oczywiście z kosztem wykonania badania tomograficznego, nie bez znaczenia jest zaś i to, że również miejsc, w których wykonywana jest ilościowa tomografia komputerowa nie ma zbyt wiele. Dużym problemem może okazać się również to, że badanie wiąże się z dość znaczącym promieniowaniem, nie należy więc do tych, które można często powtarzać.